آموزش شبکه از پایه (جلسه چهارم)

با سلام خدمت خوانندگان گرامی

همان‌طور که در پست قبل قول داده در این پشت به بررسی شبکه‌های کامپیوتری ازنظر گستره پوشش آن‌ها و فنّاوری‌های مرتبط با هرکدام خواهیم پرداخت. پس با قسمت چهارم از سری آموزش‌های شبکه از پایه با ما همراه باشید.

دسته‌بندی شبکه‌های کامپیوتری از دیدگاه مقیاس بزرگی

شبکه‌های کامپیوتری را می‌توان بر اساس مقیاس‌های فراوانی دسته‌بندی کرد. یکی از این دسته‌بندی‌ها مقیاس شبکه و نیز گستره پوشش هر نوع فناوری شبکه کامپیوتری است که هرکدام از این موارد دارای ویژگی‌های منحصربه‌فرد و نیز وسایل ارتباطی مخصوص به خود می‌باشند. به‌طورکلی شبکه‌های کامپیوتری از این منظر به 6 قسمت تقسیم خواهند شد :

1-      شبکه‌های شخصی PAN

2-      شبکه‌های محلی LAN

3-      شبکه‌های کمپس  CAN

4-      شبکه‌های بین‌شهری MAN

5-      شبکه‌های منطقه‌ای RAN

6-      شبکه‌های گسترده WAN

  که در ادامه به شرح هرکدام از این فناوری‌های خواهیم پرداخت.

شبکه‌های شخصی PAN

واژه PAN که برگرفته‌شده از سرواژه Personal Area Network است، همان‌طور که از نامش پیداست وسعت بسیار کمی را تحت پوشش قرار خواهد داد. این شبکه‌ها برای محدوده زیر ده متر استفاده می‌شوند و دارای مالکیت فردی دارند که برای اتصال دستگاه‌هایی مانند تلفن همراه، دستگاه فکس، چاپگر، اتصال هارددیسک خارجی، وسایل ضبط صدا و بسیاری دیگر از این موارد به سیستم شخصی می‌باشند. اساس کار این شبکه‌های پیکربندی آسان و بدون نیاز به زیرساخت و نیز ارزان بودن آن می‌باشد. تکنولوژی‌های استفاده‌شده در این فناوری در دو حالت باسیم (USB) و بدون سیم (Bluetooth) می‌باشد  که اگر در حالت دوم یعنی بی‌سیم استفاده شود معمولاً با نام WPAN شناخته و معرفی خواهند شد.

شبکه‌های محلی LAN

به‌احتمال فراوان واژه شبکه‌های محلی را بارها شنیده‌اید. این واژه برگرفته‌شده از سرواژه Local Area Network است. ازنظر اندازه و وسعت تحت پوشش این شبکه‌ها محدود به فاصله حدود یک تا دو کیلومتر محدود بوده و در مالکیت سازمان‌های کوچک و نهادهای آموزشی مورداستفاده قرار می‌گیرد. در این نوع از شبکه‌ها به علت کوچک بودن و کم بودن تعداد ایستگاه‌ها مزایای فراوانی را به همراه دارند که به چند مورد آن اشاره خواهیم کرد که عبارت‌اند از :

1-       نرخ ارسال و سرعت‌بالا

2-       هزینه راه‌اندازی پایین

3-       راه‌اندازی سریع و نگهداری آسان‌تر نسبت به رقبا

4-       مدیریت آسان‌تر (به علت محدود بودن دستگاه‌ها)

امروز از این فناوری در دو نوع باسیم (اترنت IEEE 802.3) و یا بی‌سیم( Wi-FiIEEE 802.11 ) استفاده می‌شود که دو مورد ذکرشده در داخل پرانتز دو مورد از معروف‌ترین و پرکاربردترین نوع‌های استفاده شونده در این نوع فناوری شبکه می‌باشند.

شبکه‌های کمپس  CAN

این نوع از فناوری شبکه معروف به کمپس (Campus Area Network) ازنظر وسعت پوشش کمی بزرگ‌تر از شبکه‌های محلی را شامل می‌شود. برای مثال یک دانشگاه را در نظر بگیرید که دارای چندین ساختمان و دانشکده در محیط دانشگاه می‌باشد. هر ساختمان برای خود دارای شبکه داخلی (LAN) بوده و اطلاعات را در کل ساختمان به اشتراک درمی‌آورد. حالا برای اینکه بتوان تمامی دانشکده‌ها و در اصل تمامی ساختمان‌ها را در یک شبکه کلی به همدیگر ارتباط داد و آن‌ها را به هم متصل نمود باید از فناوری که موسوم به کمپس می‌باشد استفاده کرد. همان‌طور که در مثال ذکرشده از این فناوری برای اتصال چندین LAN به هم استفاده می‌شود.

شبکه‌های بین‌شهری MAN

همان‌طور که از نام (Metropolitan Area Network) این فناوری برمی‌آید مناسب استفاده از سطح یک شهر است. برای مثال می‌توان یک سرویس‌دهنده خدمات اینترنتی (ISP) را مثال زد که  می‌خواهد در سطح یک شهر اینترنت بی‌سیم ارائه دهد. این شرکت می‌توان با نصب دکل‌هایی در بعضی از نقاط شهر از فنّاوری (IEEE 802.16) برای این کار استفاده نمایید. از این فناوری برای اتصال شبکه‌های محلی (LAN) استفاده می‌شود.

شبکه‌های منطقه‌ای RAN

برگرفته از کلمه بوده Regional Area Network و ازنظر گستره تحت پوشش این نوع فناوری می‌توان به شبکه‌های استانی و یا ایالتی را نام برد که عموماً با ارائه اهداف خاص پیاده‌سازی می‌شوند. موارد استفاده دیگر این فنّاوری اتصال شبکه‌های شهری به هم می‌باشد.

شبکه‌های گسترده WAN

بزرگ‌ترین نوع شبکه‌های کامپیوتری ازنظر وسعت Wide Area Network بوده که به‌طور اختصاری WAN نامیده می‌شود که از آن برای اتصال شبکه‌های شهری و منطقه‌ای به هم استفاده می‌شوند که در آن برای اتصال شبکه‌های شهری از زیرساخت اینترنتی استفاده می‌شود و ارسال داده‌ها بر روی اینترنت قرار می‌گیرد. از این فناوری در کتب و مقالات به‌عنوان زیرساخت اینترنت نیز نام‌برده می‌شود. از فناوری‌های موجود و مورداستفاده در این محدوده می‌توان به فناوری‌های ATM و Frame Relay بر روی شبکه گسترده نام برد.

 

با نظرات خود ما را در ارائه هر چه بهتر مطالب یاری کنید.

 با تشکر

آموزش شبکه از پایه (جلسه سوم)

با سلام و تبریک سال نو

با قسمت سوم از سری آموزش های شبکه در خدمت شما هستیم، این بخش به بررسی اجزای یک شبکه کامیپوتری خواهیم پرداخت.

اجزای شبکه کامپیوتری

همان‌طور که می‌دانید برای ایجاد شبکه‌های کامپیوتری در هراندازه و کاربردی باید بعضی از وسایل برای ایجاد آن استفاده شود تا بتوان یک شبکه کامپیوتری را ایجاد کرد. برای مثال در شکل زیر یک نمونه شبکه کامپیوتری را مشابه می‌کند که از چندین جز مختلف تشکیل‌شده است که به تشریح تک‌تک جزهای آن خواهیم پرداخت.

کلاینت (Client): این جز از شبکه کامپیوتری به کاربر شبکه اجزا می‌دهد تا توسط آن به شبکه دسترسی داشته باشد و خود نیز جزئی از شبکه به شمار می‌آید. کلاینت می‌تواند یک سیستم معمولی، یک گوشی هوشمند و یا یک پایانه باشد، برای مثال اگر در شکل دقت کنید می‌بینید که چهار کلاینت در شبکه وجود دارند و می‌توانند با استفاده از رسانه انتقال به File Server دسترسی داشته باشند. در بعضی از کتب از این جز به‌عنوان مشتری، سرویس‌گیرنده و یا کاربر نهایی نیز نام بده می‌شود که همگی معرف همین موضوع هستند.

سرور (Server): به دستگاه‌های اغلب قدرتمند ازنظر منابع (حافظه، پردازنده...) گفته می‌شود که برای دادن یک یا چند سرویس خاص در شبکه از آن استفاده می‌شود.  در این مثال و شکل بالا یک فایل سرور (File Server) وجود دارد که برای نگه‌داری اسناد و فایلهای کاربران شبکه از آن استفاده می‌شود. از نامه‌ای دیگر سرور می‌توان به سرویس‌دهنده اشاره کرد.

هاب (Hub): در شبکه برای اتصال دستگاه‌ها به هم برای تبادل اطلاعات از دستگاهی به نام هاب (Hub) استفاده می‌شود. هاب یک جعبه با تعداد زیادی پورت بوده که از داخل این پورت‌ها به هم متصل می‌باشند. کار هاب گرفتن داده رسیده از فرستنده و ارسال آن روی تمامی پورت‌های دیگر بوده و در یک کلمه هاب اصلاً هوشمند نیست. در کل دو نوع هاب وجود دارد.

•      هاب غیرفعال (Passive Hub): که عملاً یک جعبه پر از سیم بوده و تنها وظیفه‌ای که دارد این است که تمامی پورت‌های متصل به خود را به همدیگر وصل نماید.

•        هاب فعال (Active Hub):  برخلاف مدل‌بالا این نوع از هاب علاوه بر این‌که اطلاعات رسیده از یک پورت را به‌تمامی آن‌ها ارسال می‌کند سیگنال رسیده از یک پورت را قبل از فرستادن تقویت و بعد آن را ارسال می‌کند.

از هاب امروزه بسیار کمتر استفاده می‌شود چون اینکه ازنظر امنیتی در سطح بسیار پایینی قرار دارد، برای مثال شما فک کنیز که در یک اداره می‌خواهید یک نامه مهم را برای مدیر ارسال نمایید اگر شما به یک هاب وصل باشید تمامی کسانیکه هم به هاب متصل هستند این بسته را دریافت خواهند کرد و اگر کسی در اینجا بخواهد در کار دیگران دخالت کند به راحتی می‌تواند بسته ارسالی به به دیگران را مشاهده نماید.

سوئیچ (Switch): برخلاف هاب سوئیچ قابلیت استفاده از آدرس در شبکه را دارد، پس هر بسته را فقط برای گیرنده آن ارسال می کند و برای همه ارسال نخواهد کرد که در ترافیک شبکه بسیار مفید خواهد بود و می توان سوئیچ را یک وسیله هوشمند دانست. قیمت آن نسبت به هاب بیشتر اما در مقابل کارایی آن نیز بالاتر می باشد. برخلاف هاب که در یک لحظه فقط یک سیستم می توانست ارسال کننده داده باشد با استفاده از سوئیچ می‌تواند تمامی کامپیوترهای شبکه همزمان برای هم داده ارسال نمایند بدون مشکل تصادم در شبکه.

مسیریاب (Router): روتر یا مسیریاب برخلاف دو مدل بالا بسیار گران قیمت تر و کارایی آن نیز بیشتر در شبکه‌های بزرگتر می باشد. معمولا مسیریاب ها پورتهای کمتری نسبت به سوئیچ ها دارند و کار مسیریابی بین شبکه‌های مختلف با فناوری های مختلف را انجام میدهند. همچنین مسیریاب ها در داخل خود از فناوری های مختلفی نظیر DHCP – NAT و غیره استفاده می کنند.

در پست بعدی به شرح شبکه های کامیپوتری از نظر اندازه و گستره پوشش آنها خواهیم پرداخت.